Chế biến mật mía theo truyền thống ở tỉnh Hà Tĩnh
The traditional molasses –processing in Ha Tinh province
Ở Hà Tĩnh, nhiều hộ gia đình vẫn dùng trâu để giã mía lấy nước cốt làm mật mía.
In Ha Tinh, many households still use buffaloes to crush sugarcanes and extract their juice to make molasses.
Bình quân mỗi gia đình trong vùng sở hữu từ 360 - 1.000m2 ruộng mía. Mất khoảng một năm để mía phát triển và sẵn sàng cho thu hoạch.
On average, each local family owns from 360 - 1,000 square meters of sugarcane fields. It takes about a year for the sugarcane to grow and be ready for harvest.
Người dân ở đây thường dậy lúc 5 giờ sáng để nghiền mía và lấy nước cốt.
People here usually get up at 5 a.m. to get their sugarcanes crushed and their juice extracted.
Chế biến mật mía theo truyền thống là một kỹ năng mà họ được thừa hưởng từ tổ tiên của mình.
The traditional household molasses -processing is a skill that they inherited from their ancestors.
.png)
Ở giữa nhà bếp của một hộ gia đình có một dụng cụ nghiền với hai cột sắt nhỏ đặt cạnh nhau; một cái có trục quay.
In the middle of a household’s kitchen stands a crushing tool with two small iron pillars placed side by side; one with a rotating shaft.
Một người đàn ông trong gia đình sẽ dùng thanh gỗ dài 3m nối vào trục quay và buộc vào cổ trâu. Khi trâu di chuyển xung quanh, một trụ sắt sẽ quay và cây mía bị ép vào khe nhỏ giữa hai trụ, nơi cây mía bị nghiền.
A man in the family will use a 3-meter long wooden stick to connect to the rotating shaft and ties it to the neck of a buffalo. When the buffalo moves around, one iron pillar will rotate and the cane is squeezed into a small gap between the two pillars, where it gets crushed.
.png)
Xã Thọ Diên có hàng trăm hộ gia đình làm mật mía nhưng hầu hết sử dụng máy móc để nghiền. Vào mùa thu hoạch, mất khoảng 15-20 ngày để hoàn thành việc làm mật.
Tho Dien Commune has hundreds of households that make molasses, but most use machines to do the crushing. In the harvest season, it takes around 15-20 days to finish making the molasses.
Một người dân cho biết, dụng cụ ép sắt được cha mẹ anh sử dụng cách đây 30 năm vẫn hoạt động tốt.
A resident said that the iron press tool used by his parents 30 years ago is still working fine.
Bên trái dụng cụ sắt có rãnh để nước mía chảy vào xô nhựa bên dưới.
On the left side of the iron tool is a groove on which the sugarcane juice flows into a plastic bucket below.
Cứ sau 30 phút, máy ép này cho ra khoảng 20 lít nước mía. Phần này được đổ vào bể lọc trong nhà bếp.
Every 30 minutes, this crusher gives about 20 liters of cane juice. This is poured into a filter tank in the kitchen.
Nước cốt đã lọc cho vào chảo lớn đun trên bếp đun sôi trong hai giờ rồi lọc lại 3-4 lần. Lúc này, một người tiếp tục vớt bọt nổi lên để nước cốt không bị trào ra ngoài. Nấu thêm bốn giờ nữa sẽ biến nước cốt thành mật mía.
The filtered juice runs into a large pan on the stove where it is boiled for two hours and filtered again 3-4 times. At this time, a person keeps collecting the foam that rises so that the juice does not spill out. Another four hours of cooking turns the juice into molasses.
.png)
Một bó mía được chạy qua máy ép khoảng bốn lần. Sau khi đã vắt hết nước mía, mía được ép sẽ được phơi trong sân rồi dùng làm chất đốt cho bếp.
A sugarcane bundle is run through the press about four times. Once the juice is fully extracted, the crushed sugarcane will be dried in the yard and then used as fuel for the stove.
Một người dân trong vùng chia sẻ: “Nhiều hộ dùng máy để lấy nước mía nhanh hơn nhưng tôi vẫn muốn dùng trâu để lưu giữ nét văn hóa truyền thống của quê hương mình.”
"Many households use machines to get the sugarcane juice faster, but I still want to use buffaloes to preserve the traditional culture of my hometown," a local resident said.
Với máy móc, có thể ép một tấn mía trong năm giờ. Nhưng sức trâu chỉ xử lý được 300-400 kg trong cùng một thời gian.
With machines, one ton of sugarcane can be pressed in five hours. But, buffalo power can only process 300-400 kg in the same time.
Đến 10h hàng ngày, công đoạn lấy nước mía hoàn thành, trâu được nghỉ ngơi và ăn cỏ. Các thành viên khác tiếp tục làm mật mía lúc này.
At 10 a.m every day, the process of getting sugarcane juice is done, the buffalo is allowed to rest and feed on grass. Other members continue to make the molasses at this time.
Sau gần sáu giờ, một chảo mật mía đã hoàn thành. Lúc này, xô được rửa sạch bằng nước sôi rồi cho mật mía vào.
After nearly six hours, a pan of molasses is done. At this time, buckets are washed with boiling water and then the molasses is poured into them.
Một bát nước mật đặc sệt sau khi nguội. Mật mía thường được sử dụng để nấu thịt, cá, súp ngọt và nhiều loại bánh khác nhau, trong đó có bánh trôi và bánh tro.
A bowl of thick molasses after cooling. Molasses is often used to cook meat, fish, sweet soups and a variety of cakes, including the popular cakes banh troi and banh tro.
Theo: Vnexpress.net
.jpg)