Vì Sao Gọi Là ‘Nhà Sàn’?
Why is it called 'Nhà Sàn'?
Nhà sàn là một kiến trúc đặc trưng của các dân tộc thiểu số người Việt tại Bắc Bộ và Tây Nguyên. Ngôi nhà sàn không có lấy một tấc sắt nhưng vẫn đứng hiên ngang giữa đất trời đã gây ấn tượng với không biết bao nhiêu lữ khách. Tuy gần gũi, thân quen là thế nhưng không phải ai cũng hiểu rõ: Tên gọi “Nhà sàn” bắt nguồn từ đâu?
Nhà Sàn is a typical architecture of Vietnamese ethnic minorities in the North and Central Highlands. Nhàn Sàn which is still standing proudly on land without an inch of iron has impressed many travelers. Being close and familiar, but not everyone understands where the name " Nhà sàn " come from.
Nhiều người cho rằng sở dĩ gọi là “nhà sàn” vì những ngôi nhà này có sàn làm bằng gỗ rất kiên cố, chắc chắn. Tuy nhiên giả thuyết này không hợp lý vì nét đặc trưng của nhà sàn không nằm ở cái sàn mà nằm ở hệ thống dây chằng, buộc thắt được làm từ sợi các cây họ tre, hoặc vỏ những cây chuyên dùng cho việc dựng nhà như năng hu, năng xa, năng xiểu. Hơn nữa đây là công trình kiến trúc của các dân tộc thiểu số bản địa, vì vậy khó có thể tin rằng nó lại mang một cái tên do dân tộc Kinh đặt.
Many people think that the reason they are called "Nhà Sàn" is because these houses have very solid wooden floors. However, this hypothesis is not reasonable because the characteristic of the house is not in the floor but in "the system of fasteners made of fibres of bamboo, or the bark of trees specialized for building houses such as năng hu, năng xa, năng xiểu. Moreover, this is an architectural work of indigenous minorities, so it is hard to believe that it bears a name given by the Kinh.
>> Learn Vietnamese for Foreigners
Thực tế, trong tiếng Giarai (Jrai, một dân tộc sử dụng nhà sàn tại Tây Nguyên) có từ “sang” (hay “xang”) với phát âm khá gần với “sàn” trong “nhà sàn”. Từ điển Việt – Giarai (Nhà xuất bản khoa học xã hội – Hà Nội, 1997) giảng: “Nhà: sang. Nhà tranh: sang hlang. Nhà gạch: sang gae. Nhà bếp: sang pui..”. Trong tiếng Thái cũng có từ “ban” (บ้าน) để chỉ nhà, tuy phát âm hơi khác hơn nhưng hẳn cũng có quan hệ bà con với “sang” của tiếng Giarai.
In fact, in the Giarai language (Jrai, an ethnic group using Nhà Sàn in the Central Highlands) there is a word "sang" (or "xang") with the pronunciation quite close to "Sàn" in "Nhà Sàn". Vietnamese - Giarai dictionary (Social Science Publishing House - Hanoi, 1997) explains: “Home: sang. Cottage: sang hlang. Brick house: sang gae. Kitchen: sang pui…”. In Thai, there is also the word "ban" (บ้าน) for a house, although pronounced slightly differently, it is probably related to the "sang" of Giarai.
Thái và Giarai là hai dân tộc nổi tiếng với văn hóa Nhà Sàn, vì vậy ta có thể khẳng định “sàn” vốn có gốc là một từ cổ để chỉ nhà, sau biến âm thành “sang” trong tiếng Giarai và “ban” trong tiếng Thái.
Thai and Giarai are two famous ethnic groups with Nhà Sàn, so we can affirm that "Sàn" originally was an ancient word for house, then changed the sound to "sang" in Giarai and "ban" " in Thai.
>> Khóa Học Biên - Phiên Dịch
Như thế, “sàn” trong “nhà sàn” cũng chỉ có nghĩa là “nhà” mà thôi. Ngoài Nhà Sàn, một số dân tộc còn sử dụng Nhà Rông, và theo nhiều tư liệu thì “nhà rông” có nghĩa là “nhà công cộng”, tức nơi sinh hoạt chung của buôn, bản.
Thus, "Sàn" in "Nhà Sàn" also only means "house". In addition to Nhà Sàn, some ethnic groups also use Nhà Rông, and according to many documents, " Nhà Rông " means "public house", or the common living place of Buôn and Bản (villages and hamlets in the mountains).
Nguồn: Từ điển tiếng Việt
Content Writer: Jonathan
.jpg)