Các 'điểm nóng' đa dạng sinh học sẽ bị tàn phá khi thế giới nóng lên
Biodiversity 'hot spots' devastated in warming world
Các nhà khoa học cảnh báo, trừ khi các quốc gia cải thiện đáng kể cam kết cắt giảm carbon theo hiệp ước khí hậu Paris năm 2015, các khu vực tập trung động vật và thực vật phong phú nhất trên hành tinh sẽ bị tàn phá không thể phục hồi bởi sự nóng lên toàn cầu.
Unless nations dramatically improve on carbon-cutting pledges made under the 2015 Paris climate treaty, the planet's richest concentrations of animal and plant life will be irreversibly ravaged by global warming, scientists warned Friday.
Một phân tích về 8.000 đánh giá rủi ro được công bố đối với các loài cho thấy nguy cơ tuyệt chủng cao ở gần 300 "điểm nóng" đa dạng sinh học, trên đất liền và trên biển, nếu nhiệt độ tăng cao hơn 3 độ C so với mức trước công nghiệp, theo một báo cáo được phát hành trên tạp chí Bảo tồn sinh học.
An analysis of 8,000 published risk assessments for species showed a high danger for extinction in nearly 300 biodiversities "hot spots", on land and in the sea, if temperatures rise three degrees Celsius above preindustrial levels, according to a report published in the journal Biological Conservation.
Cho đến nay, bề mặt Trái đất đã nóng lên 1C và Thỏa thuận Paris yêu cầu các quốc gia giới hạn sự nóng lên ở mức "thấp hơn" 2C và 1,5C nếu có thể.
Earth's surface has heated up 1C so far, and the Paris Agreement enjoins nations to cap warming at "well below" 2C, and 1.5C if possible.
Các cam kết quốc gia nhằm cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính - giả sử chúng được xem trọng - sẽ vẫn chứng kiến nhiệt độ tăng cao trên 3C vào cuối thế kỷ này, nếu không sớm hơn.
National commitments to slash greenhouse gas emissions -- assuming they are honored -- would still see temperatures soar well above 3C by century's end, if not sooner.
Những loài được gọi là đặc hữu - thực vật và động vật vốn chỉ được tìm thấy ở một khu vực cụ thể - sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong một thế giới đang nóng lên.
So-called endemic species -- plants and animals found exclusively in a specific area -- will be hit hardest in a warming world.
Nghiên cứu này cho thấy: Từ loài báo tuyết ở Himalayas và cá heo vaquita ở Vịnh California đến vượn cáo ở Madagascar và voi rừng ở Trung Phi, nhiều sinh vật được yêu mến nhất hành tinh sẽ bị tuyệt chủng trừ khi nhân loại ngừng nạp khí CO2 vào bầu khí quyển và mêtan.
From snow leopards in the Himalayas and the vaquita porpoise in the Gulf of California to lemurs in Madagascar and forest elephants in central Africa, many of the planet's most cherished creatures will wind up on a path to extinction unless humanity stops loading the atmosphere with CO2 and methane, the study found.
Các loài đất đặc hữu ở các điểm nóng đa dạng sinh học có nguy cơ bị thiệt hại do biến đổi khí hậu gần gấp 3 lần so với các loài động thực vật phổ biến rộng rãi hơn và gấp 10 lần so với các loài xâm lấn.
Endemic land species in biodiverse hot spots are nearly three times as likely to suffer losses due to climate change than more widespread flora and fauna, and 10 times more likely than invasive species.
Tác giả chính Stella Manes, nhà nghiên cứu tại Đại học Liên bang Rio de Janeiro, cho biết "Biến đổi khí hậu đe dọa những khu vực có nhiều loài sinh vật không thể tìm thấy ở bất kỳ nơi nào khác trên thế giới".
"Climate change threatens areas overflowing with species that cannot be found anywhere else in the world," said lead author Stella Manes, a researcher at the Federal University of Rio de Janeiro.
"Nguy cơ biến mất vĩnh viễn những loài như vậy sẽ tăng hơn 10 lần nếu chúng ta bỏ lỡ các mục tiêu của Thỏa thuận Paris."
"The risk for such species to be lost forever increases more than 10-fold if we miss the goals of the Paris Agreement."
Ngày càng có nhiều nhà khoa học thừa nhận rằng giới hạn sự nóng lên toàn cầu ở mức mục tiêu 1,5 độ C có lẽ nằm ngoài khả năng.
More and more scientists concede that capping global warming at the 1.5C target is probably out of reach.
Một số nơi tập trung động vật hoang dã dễ bị tổn thương hơn những nơi khác.
Some concentrations of wildlife are more vulnerable than others.
Ở các vùng núi, 84% động vật và thực vật đặc hữu phải đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng trong thế giới 3C, trong khi trên các hòn đảo - đã bị tàn phá bởi các loài xâm lấn - con số này tăng lên 100%.
In mountain regions, 84 percent of endemic animals and plants face extinction in a 3C world, while on islands -- already devastated by invasive species -- the figure rises to 100 percent.
Đồng tác giả Mark Costello, nhà sinh thái học biển từ Đại học Aukland, giải thích: “Theo tự nhiên, những loài này không thể dễ dàng di chuyển đến những môi trường thuận lợi hơn.
"By nature, these species cannot easily move to more favorable environments," explained co-author Mark Costello, a marine ecologist from the University of Aukland.
Ông cho biết thêm rằng các loài sinh vật biển ở Địa Trung Hải đặc biệt bị đe dọa vì chúng bị mắc kẹt trong một vùng biển kín.
Marine species in the Mediterranean are especially threatened because they are trapped in an enclosed sea, he added.
Nhìn chung, hơn 90% các loài đặc hữu trên đất liền và 95% các loài sinh vật biển, sẽ bị ảnh hưởng bất lợi nếu Trái đất ấm lên thêm hai độ nữa, theo nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế.
Overall, more than 90 percent of land-based endemic species, and 95 percent of marine ones, will be adversely affected if Earth warms another two degrees, according to the international team of researchers.
Ở vùng nhiệt đới, hai trong số ba loài có thể bị diệt vong do biến đổi khí hậu.
In the tropics, two out of three species could perish due to climate change alone.
Phát hiện này có thể thúc giục các nhà bảo tồn suy nghĩ lại về cách bảo vệ tốt nhất các loài động vật hoang dã đang bị đe dọa.
The findings may impel conservationists to rethink how to best protect endangered wildlife.
Cho đến nay, các mối đe dọa chính là mất môi trường sống do mở rộng khu vực đô thị, khai thác mỏ và nông nghiệp, mặt khác còn là việc săn lùng làm thức ăn và các bộ phận cơ thể để bán trên thị trường chợ đen.
Up to now, the main threats have been habitat loss due to expanding urban areas, mining, and agriculture, on the one hand, and hunting for food and body parts to sell on the black market, on the other.
Một chiến lược quan trọng khi đối mặt với sự tấn công dữ dội này là xây dựng các khu bảo tồn, đặc biệt là xung quanh các điểm nóng về đa dạng sinh học.
A key strategy in the face of this onslaught has been carving out protected areas, especially around biodiversity hot spots.
Nhưng những nơi trú ẩn an toàn này có thể không còn hữu ích khi đối mặt với tình trạng ấm lên toàn cầu.
But these safe havens may be of little use in the face of global warming.
Đồng tác giả Mariana Vale, cũng từ Đại học Liên bang, cho biết: “Thật không may, nghiên cứu của chúng tôi chỉ ra rằng những điểm đa dạng sinh học đó sẽ không thể hoạt động như một nơi trú ẩn của loài khỏi biến đổi khí hậu.
"Unfortunately, our study shows that those biodiversity rich-spots will not be able to act as species refugia from climate change," said co-author Mariana Vale, also from Federal University.
Ngay cả trước khi tác động của hiện tượng ấm lên toàn cầu thực sự bắt đầu, các nhà khoa học đã khẳng định chắc chắn rằng Trái đất đang ở giai đoạn đầu của cái gọi là sự kiện tuyệt chủng hàng loạt, trong đó các loài đang biến mất với tốc độ 100 đến 1.000 so với tốc độ bình thường.
Even before the impact of global warming has truly kicked in, scientists have ascertained that Earth is at the outset of a so-called mass extinction event in which species are disappearing at 100 to 1,000 the normal, or "background", rate.
Đã có năm vụ tuyệt chủng hàng loạt trước đó trong vòng 500 triệu năm qua.
There have been five previous mass extinctions in the last 500 million years.
Theo: AFP
.jpg)